Getest: Bianchi Oltre XR4

Elk jaar nodigt Bianchi pers en dealers uit in Franciacorta, een heuvelachtige streek tussen de Italiaanse stad Brescia en het zuiden van het Iseomeer. Het doel van dit jaarlijkse event: in primeur, anderhalve maand voor de Eurobike-beurs in Friedrichshafen, de nieuwe race- en mountainbikemodellen voorstellen. Ook dit jaar was dat het geval. Op MTB-vlak is er de komst van de Methanol CV te melden, een carbon hardtail waarop de Countervail-technologie werd toegepast. Het racegamma van Bianchi wordt dan weer versterkt met de Oltre XR4, een doorontwikkeling van de Oltre XR2. Over de nieuwe Oltre willen we het graag even hebben. Want we woonden niet alleen de productpresentatie bij, we mochten al enkele uren aan de bak met de Oltre op de smalle, kronkelende en golvende wegen rond het Iseomeer. En die eerste indrukken willen we graag met u delen.

Aero maar niet té
Na het gebruikelijke tromgeroffel werd tijdens een presentatie de Oltre XR4 onthuld, lees: ontdaan van een groot verhullend zwart doek. En wat meteen opviel, waren de looks van de boorling: agressief, mooie lijnen en een fantastische kleurstelling (een mix van glanzend zwart en mat celeste; al zijn er uiteraard nog andere combinaties mogelijk). Bianchi presenteert de Oltre XR4 als een allround racefiets met uitgesproken aero-eigenschappen. “Het is de meest complete aerofiets die we ooit ontwikkelden”, klonk het. En zo ziet hij er ook uit. Niet al te opzichtig ‘aero’ maar een mooie mix, net zoals we dat zagen bij de nieuwe Wilier Cento10 Air. De insteek van de concullega’s van Wilier was net dezelfde: een overal inzetbare aerodynamische fiets ontwikkelen maar zonder al te veel opzichtige toeters en bellen. Daar is ook Bianchi in geslaagd.

Geloof in Countervail
De voorstelling van de Oltre XR4 startte met een Powerpointpresentatie. En op de eerste dia lazen we: ‘Another Bianchi Innovation’. Het moge duidelijk zijn dat heel wat merken claimen innoverend te zijn en daar al te graag mee uitpakken. Maar is dat wel zo? Bianchi refereert bij het gebruik van het woord ‘innovatie’ aan de Countervail-technologie die ze al sedert 2013 toepassen in hun frames. Het begon met de Infinito CV (2013), daarna volgde de tijdritfiets Aquila CV (2014), de klimfiets Specialissima (2015) en dit jaar dus de mountainbike Methanol CV en de nieuwe Oltre, die dus de vijfde in het rijtje is. “En daar zal het niet bij blijven”, voegde Bianchi-topman Bob Ippolito er fijntjes aan toe. Bianchi gelooft dus in Countervail, laat dat duidelijk zijn. Maar wat is en doet Countervail precies?

“Tot 80% meer demping”
In mensentaal: Countervail is een speciaal carbon, een visco-elastische structuur die tussen de carbonvezels wordt geweven. Het versterkt de structuur en zorgt ervoor dat, eens je met een door Countervail versterkt frame op weg kan, een comfortabeler frame krijgt. “Countervail neutraliseert tot 80% van de vibraties. De fietser fietst efficiënter, krijgt meer controle en wordt finaal ook minder vermoeid”, benadrukte men op de presentatie. Tot tachtig procent. Een straf cijfer. Onderzoek in samenwerking met het Amerikaanse Material Sciences Corportation, dat vanaf 2012 samenwerkt met Bianchi om Countervail in hun frames te krijgen, zou dat moeten bewijzen. De resultaten kunnen of mogen we evenwel niet inkijken. Een praktijktest moest dus iets meer duidelijk maken.

Geen sensoren
Franciacorta heeft nogal wat ruwe wegen en dus leek het het ideale terrein om de vibratiedempende werking van het Countervail in de Oltre XR4 te ervaren. En toch. We kwamen al snel tot de conclusie dat het moeilijk meten is. Countervail is een sluimerende technologie en is niet expliciet voelbaar. Sensoren op een frame kleven en in een labo meten is één ding; het vaststellen in de praktijk is moeilijker. Temeer ook omdat er ook nog wielen (op onze testfietsen Campagnolo Bora Ultra’s en in een tweede ritje Zipp 404, nvdr.) en banden tussen wegdek en frame zitten. En we weten allemaal dat wielen en (vooral) banden (en hun spanning) een cruciale impact hebben op het comfort dat je al dan niet ervaart bij het fietsen op ruige, hobbelige wegen.

“20 Watt winst”
Comfort is één ding. Een aerofiets moet toch voornamelijk rigide, stijf én… snel zijn. En dat is de Oltre XR4 wel. Het is een klasbak die vraagt om volle bak mee te gaan. Bianchi gooide er opnieuw cijfertjes tegenaan. “Ten opzichte van de Oltre XR2 van enkele jaren geleden levert deze XR4 je een vermogenwinst van 20 Watt op.” Dankzij een CFD-analyse (een software die de drag-coëfficiënt bepaalt, nvdr.), een windtunneltest in Magnicourt, testwerk van enkele Bianchi-profs en – en dat is nieuw – een F1 ‘flowvisualisatie’ (waarbij met fluoverf de aerodynamica werd gemeten, zie foto, nvdr.) werd de Oltre XR4 aerodynamischer gemaakt. Concreet: bepaalde elementen (voorvork, balhoofdbuis) werden gekopieerd van de Aquila-tijdritfiets, aan de geometrie werd gesleuteld (extremere positie), de kabels werden geïntegreerd, de liggende achtervork kreeg een andere vorm en werd stijver gemaakt en ook de zadelpen werd meer aero (en bovendien kan ook de kop worden gedraaid waardoor ook een triatlonpositie kan gegenereerd worden).

Campa versus SRAM
Een kort woordje over de afmontage van de twee Oltre’s waarmee we reden. Eentje was afgemonteerd op z’n Italiaans (met Campagnolo Super Record en Campa Bora Ultra-wielen), de andere was voorzien van een draadloze SRAM Red eTap-onderdelengroep en Zipp 404-wielen. Klagen konden we dus niet. Dit is de crème de la crème waarmee een fietser op weg kan. Anders schakelen is het sowieso. De precisie was groter bij Campagnolo (de eTap-groep was niet perfect afgesteld) maar bij eTap – hoewel een totaal nieuw schakelprincipe wordt gepredikt – leek het schakelen net iets intuïtuever te verlopen. We waren er alleszins snel mee weg. Concreet: het shiften van de voorderailleur doe je door gelijktijdig, zowel links als rechts, te klikken. Om achteraan te schakelen gebruik je de linkershifter (oplopend) en de rechtershifter (aflopend). De Oltre XR4 kan je laten afmonteren met de topgroepen van Shimano, Campagnolo en SRAM. Meer over Campagnolo-groepen lees je in Grinta! 57 en het verslag van de duurtest van SRAM Red eTap lees je in Grinta! 56.

Conclusie(s)
Eén. De Oltre XR4 is een fiets die op punt staat. De kinderziektes van de XR2 zijn eruit en de fiets werd dan ook meteen en met open armen ontvangen door Sep Vanmarcke en zijn LottoNL-Jumbo-ploegmaats. Meer nog, Sep won er al meteen een rit mee in de ZLM Tour. Als we toch één minpuntje mogen vermelden: het Vision Metron 5D-aerostuur kon ons niet bekoren. Maar gelukkig voorziet Bianchi de mogelijkheid om een klassieke cockpit te monteren. Twee. De designers van Bianchi leverden na de Specialissima vorig jaar knap werk af. De nieuwe Oltre is gewoon een mooie koersfiets. We begrijpen dat het celeste van Bianchi niet door iedereen gesmaakt wordt maar los daarvan: wat een lijnenspel en wat een sprankelende framelakking. Drie. Bianchi gelooft in Countervail en zal dat de komende jaren blijven doen. In de praktijk blijft het moeilijk om de werking ervan gestaafd te krijgen. Vier. Dit is een snelle Italiaan en een heel prettige fiets om mee te koersen. (Tekst: FRB/Foto’s: Michele Mondini, matteocappe.com, Guido Rubino)