Gamma Time-pedalen overzichtelijker gemaakt
Steven Kins
18 april 2024
Deel dit artikel:
Nog meer 12-speed elektrisch: Campagnolo Super Record EPS
- 13/03/2019
- Redactie
- Campagnolo
Een dikke maand geleden introduceerde Sram met veel bombarie zijn 12-speed draadloze elektronische onderdelengroep voor de racefiets. De kruitdampen van de kanonskogel die Sram afschoot zijn nog niet opgetrokken of daar heeft Campagnolo zijn antwoord al klaar: Super Record EPS!
Groot nieuws?
Al moet meteen gezegd dat de verrassing én de nieuwswaarde van Campagnolo Super Record EPS een stuk kleiner zijn dan bij de introductie van Sram RED eTap AXS. Campagnolo had immers vorig jaar al de kabelbediende Super Record en Record 12-speed groepen voorgesteld, dus kon ook een blinde in zijn glazen bol zien dat Campagnolo minstens één van die groepen in 2019 een elektrische upgrade zou geven. Voor dit jaar blijft het aanbod elektrische 12-speed groepen van Campagnolo trouwens beperkt tot één: Super Record EPS. Anders dan Sram (dat een kransje met 10 tandjes op het achterwiel als twaalfde aan de groep toevoegde en daardoor ook de grootte van de kettingbladen kon verkleinen) blijft Campagnolo trouw aan de standaard kettingbladverhoudingen (53/39, 52/36 en 50/34) en wordt het twaalfde kransje halfweg de cassette toegevoegd.
Ergopower
De Ergopower rem/schakelgrepen zijn er voor kabelbediende velgremmen en hydraulisch bediende schijfremmen. De remgrepen voor hydraulisch bediende schijfremmen hebben een acht millimeter hogere kop dan de remgrepen voor kabelbediende velgremmen, omdat de hoofdremcilinder vertikaal werd geplaats in functie van een gemakkelijke ontluchting van het systeem. De lengte van de slag van de Ergopowers voor de hydraulische schijfremmen is instelbaar zodat mensen met grote en kleine handen de remmen goed kunnen bedienen. Het scharnierpunt van de remhendels werd een tikkeltje hoger geplaatst zodat je minder handkracht nodig hebt om meer remkracht te genereren en het hogere draaipunt komt ook de dosering van de remmen ten goede. De remgrepen van de hydraulische schijfremmen hebben -net zoals de H11 exemplaren- een instelknop om de remmen direct of wat minder agressief te laten aangrijpen (‘Short’ en ‘Long’ modus). Vergeleken bij de 11-speed EPS groepen werd de duimschakelaar aan de binnenkant van de remgrepen iets groter en ook het schakelhendel dat achter de remgreep zit werd groter en kreeg een nieuw design waardoor het schakelhender iets meer achter de remgreep verstopt zit. Campagnolo bleef trouw aan het ‘One lever, one action’ principe waarbij elke hendel één functie vervult. Ook het Multishift-systeem bleef aan boord: hoe langer je drukt, hoe meer kransen er in één keer geschakeld worden. Met een Mode-knop aan de binnenkant van de Ergopower controleer je de batterijstatus en koppel je de schakelunit aan de Campagnolo app op je telefoon.
V4 Interface
De V4 interface behield zijn aerovorm, maar kreeg een nieuw binnenwerk omdat er nu 12-speed moet worden aangestuurd. De Bluetooth en ANT+ communicatiemodules bleven aan boord. De V4 interface is er nog altijd voor montage onder de stuurpen, de versies om de interface in de rechter stuurdop of in een luik in de bovenkant van de onderbuis in te bouwen zijn nieuw.
V4 batterij
De V4 batterij kreeg een nieuw ontwerp. De V4 batterij is langer dan zijn voorganger en heeft ook tien procent meer batterijcapaciteit. Dankzij het ranke ontwerp past de V4 batterij in de zadelpen of met een adapter in de onderbuis. De V4 batterij is niet compatibel met de 11-speed EPS groepen.
Voorderailleur
Net als de mechanische 12-speed groepen kreeg de Campagnolo Super Record EPS 12-speed voorderailleur een kooi met dunnere platen waardoor de ketting meer ruimte krijgt om gemakkelijker slechte kettinglijnen te verteren. Het ‘Automatic Chain Centering’ systeem bleef wel behouden. Dat houdt in dat bij het vooraan schakelen de voorderailleur eerst een tikkeltje gaat ‘overshiften’ om er zeker van te zijn dat de ketting goed op het blad ligt om daarna een positie in te nemen die garandeert dat de ketting niet tegen de kooi van de voorderailleur aan schuurt. Om dat laatste mogelijk te maken laat de achterderailleur constant aan de voorderailleur weten op welk kroontje de ketting ligt. Intern werd de voorderailleur opnieuw geprogrammeerd in functie van 12-speed, de krachtige motor bleef aan boord.
Achterderailleur
De achterderailleur is ontworpen om zo efficiënt mogelijk te werken met de 11-29 en 11-32 cassettes, meteen ook de enige twee cassettes die beschikbaar zijn. De Super Record EPS achterderailleur erft de ‘Embrace Technology’ die we al kennen van de mechanische 12-speed achterderailleurs. Hierbij staat het bovenste derailleurwiel iets hoger en verder naar voor. De bedoeling hiervan is dat de ketting langer op het kransje wordt gehouden waardoor de trapkracht over meer tanden wordt verdeeld en de slijtage van ketting en kroontje verkleint. De beide derailleurwielen werden groter (elke met twaalf tanden) en vooral het grotere bovenste tandwiel is belangrijk om de langere ketting (die heb je nodig om 53×29 of 53×32 te kunnen rijden) voldoende op spanning te houden als je 39×11 gaat rijden. De tanden van het bovenste derailleurwiel zijn recht, de tanden van het onderste derailleurwiel zijn symmetrisch afgeschuind om minder wrijving op te wekken als je slechte kettinglijnen rijdt. Een extra veer bovenop de derailleur houdt het versnellingsapparaat op spanning als je over slecht wegdek rijdt. Goed om weten is dat er nog slechts één type achterderailleur bestaat waarmee je zowel de 11-29 als de 11-32 cassette kunt gebruiken, er is dus niet langer sprake van een achterderailleur met korte of lange kooi. En dankzij het Versatile Hanger System kan de Campagnolo Super Record 12-speed EPS achterderailleur zowel direct mount als met een klassieke derailleurpat gemonteerd worden. Om te voorkomen dat de vrij lange derailleurkooi te gemakkelijk in de spaken van het achterwiel zou belanden, werd de binnenplaat van de derailleurkooi dunner gemaakt.
Cassette
De 12-speed cassette is even breed als een 11-speed cassette en past dus op een 11-speed cassettebody. De kroontjes werden dunner en de ruimte tussen de kransjes verkleinde. Zowel bij de 11-29 als bij de 11-32 cassette heb je van de elf tot de zeventien àlle kroontjes zodat de stap van de ene versnelling naar de andere minimaal is. De zes kleinste kransjes zitten los op de cassettebody en worden van aluminium gemaakt, de zes grootste kransjes worden in twee clusters van drie gemonteerd en zijn van staal gemaakt. De cassettes voor de mechanische en elektrische groepen zijn identiek.
Dit zijn de vertandingen:
11-29: 11-12-13-14-15-16-17-19-21-23-26-29
11-32: 11-12-13-14-15-16-17-19-22-25-28-32
Crankstel
Het Super Record EPS 12-speed crankstel is identiek aan het crankstel voor zijn mechanisch geschakelde broertje. De holle carbon traparmen komen meteen met een glanzende en bijzonder slijtvaste look uit de mallen zodat je geen risico hebt dat een vernislaag na verloop van tijd lelijke krassen gaat vertonen. De Ultra Torque titanium as wordt vanaf de linkerkant aangespannen zodat het crankstel rechts helemaal dicht kon blijven. Het crankstel loopt op CULT keramische bracketlagers die tot negen keer zo efficiënt draaien als stalen lagers. De kettingbladen zijn hard geanodiseerd om een langere levensduur te halen, de tanden op het binnenblad zijn symmetrisch afgeschuind om slechte kettinglijnen minder erg te maken. Voor het binnenblad en het buitenblad gebruikt Campagnolo twee verschillende boutencirkels, in tegenstelling tot verschillende concurrenten die binnen- en buitenblad op één boutencirkel monteren. De filosofie van Campagnolo hierachter is dat je een kettingblad best zo dicht mogelijk bij de tanden op de crank monteert om op die manier een zo stijf mogelijk geheel te bekomen. Het crankstel is er in 165 – 170 – 172,5 en 175 mm lengte en in de kettingbladcombinaties 53/39, 52/36 en 50/34.
Ketting
De ketting is dezelfde als die in de mechanisch geschakelde Super Record groep.
Remmen
Opmerkelijk: Campagnolo pakte zowel zijn schijfremmen als zijn velgremmen aan. De velgremmen werden geoptimaliseerd voor de bredere C17 en C19 velgen die gemakkelijker banden tot 28 mm aankunnen. De direct mount velgremmen hebben een geïntegreerde hoef om te voorkomen dat je bij hard remmen de vorkpoten van het frame uit mekaar duwt (een beetje zoals je een Magura HS33 hydraulische velgrem met een ‘brake booster’ moet gebruiken). De hydraulische Campagnolo schijfremmen die door Magura werden ontwikkeld deden tot nog toe een beroep op een magneet om de remblokken na een remactie naar hun basispositie te doen terugkeren. Die magneten krijgen bij de uitoefening van hun taak voortaan de hulp van een metalen veer. De vorm van de stalen schijfremblokhouders werd licht aangepast, de compound van de schijfremblokken zelf bleef onveranderd. Opmerkelijk is dat Campagnolo voortaan ook het gebruik van een 140 mm remschijf in het voorwiel toelaat. Tot nog toe verplichtte Campagnolo zijn schijfremrijders om vooraan een 160 mm rotor te gebruiken, maar uit nieuwe labotesten zou moeten blijken dat een remschijf van 140 mm in het voorwiel ook veilig is.
Hoe rijdt dat?
Blijft natuurlijk de vraag hoe dat op de weg allemaal functioneert. De eerste vaststelling is dat EPS een wereld van verschil is met mechanisch. Eens je gewend bent aan de minimale input die vereist is om te schakelen, dan wil je ongetwijfeld nooit meer terug naar een mechanisch bediend stel Campagnolo derailleurs. Je mist wel een beetje de typische Campagnolo ‘klak’ als een schakelactie is afgerond, maar dat weegt niet op tegen de extra souplesse van de EPS derailleurs. De rem/schakelgrepen zijn nog altijd wat volumineuzer dan die van Shimano Di2, maar bieden wel veel steun. En hoewel de Ergopowers voor schijfremmen slechts acht millimeter hoger zijn dan de rem/schakelgrepen voor velgremmen, storen die acht vertikale millimeters visueel toch wel een beetje. Dat je van kransje 11 tot 17 elke kroon hebt is een absolute zegen, keerzijde van de medaille is dat de stap van de 17 naar de 19 ineens wel heel erg voelbaar is. Al is dat uiteraard een luxeprobleem… Schakelen gaat snel en precies, ook onder belasting, al is het systeem bij schakelacties ‘under load’ vrij luidruchtig. De Campagnolo schijfremmen zijn en blijven subliem met heel veel remkracht en een prima dosering. Het lijkt mij dat de remgrepen in ‘Short’-modus (dus de direct aangrijpende stand) wat minder agressief aanvoelen dan voorheen. Een vreemde impressie want aan de instellingen is niks gewijzigd, dus dat aanvoelen moet tussen de oren zitten. Of er moet sprake zijn van gewenning na een paar honderd kilometer met Campagnolo schijfremen de voorbije weken. Want koos ik vroeger voor de ‘Long’-mouds omwille van de extra doseerbaarheid van de remmen, dan zou ik nu toch voor de ‘Short’-modus opteren.
Kwanta kosta?
De Campagnolo Super Record EPS onderdelen liggen al in de winkels, je moet dus proberen om in korte tijd flink wat poen bij mekaar te harken want de adviesprijzen zijn niet van de poes. De Campagnolo Super Record EPS groep met schijfremmen maakt je 4.677 euro armer, met velgremmen kost de complete groepset 4.327 euro. Goed om weten is dat in de Benelux 62 Campagnolo dealers ingeschreven hebben in een speciaal project om Campa 12-speed te promoten. Deze 62 dealers hebben niet alleen een testfiets met Campagnolo 12 speed voor je klaar staan, als je een Campagnolo 12-speed onderdelengroep en een Campagnolo wielset koopt (Bora en Shamal, in velgrem- en schijfremversie) dan scoor je een korting van 25% op het volledige Campagnolo pakket. Deze actie loopt tot 31 juli 2019, de deelnemende winkels vind je op www.campagnolo.com
Bora WTO 45
Wel al gezien, nog niet mee gereden: de nieuwe Bora WTO 45 wielset. In navolging van de Bora WTO 77 (enkel als voorwiel beschikbaar) en de Bora WTO 60 wielset komt er nu ook een Bora WTO 45 setje wielen. Met 45 millimeter hoge ‘Wind Tunnel Optimized’ velgen in C19 versie, ideaal dus in combinatie met bandjes van 25 of 28 millimeter. Aangezien de spaken via het ventielgat met een magneet naar hun juiste positie worden geleid, is het carbon velgbed vrij van gaten en dus meteen klaar voor tubeless gebruik. De WTO wielen hebben een aluminium naaf en spaken die niet langer afgeplat zijn, maar een diamantvorm hebben om nog minder luchtweerstand te geven. De Bora WTO 45 wielset komt er voor velgremmen en schijfremmen.
Gerelateerde artikels
100% Getest: Officine Mattio SL
Steven Kins
18 april 2024
Vierde Coppa Grinta! neemt je mee op het parcours van het WK Gravel!
Brent Sandrie
18 april 2024
